Schei(t)ding

Voor het kind zoals ik.

Ik heb nooit de liefde gezien, de liefde gevoeld. Nooit de warmte gezien tussen hen, geborgenheid en veiligheid. Ik zag het niet, het was er niet.
9 was ik. Logeren met broer bij de buren verder op, buren die ik ‘oom en tante’ noemde. Ik kon niet slapen, kon altijd slecht in slaap komen bij anderen, ik voelde me niet prettig. Gespannen. Ik wilde naar huis, zocht geborgenheid, de liefde van een gezin. Hopend dat ik dat nog een moment mee zou maken, alsof ik wist dat het anders zou worden. Ik wilde de laatste kans pakken, maar het kon niet. Zij waren weg, en ik was bij de buren. De buren verder op.

Een dag later. Ze waren terug, ze haalden ons op. Samen. Dat was raar, het was maar 2 huizen verder, waarom haal je samen je kinderen op? Als je voorgaande 9 jaren vrijwel nooit iets samen deed, waarom nu deze paar meter lopen wel samen? Het riep vragen op. Vragen waarvan ik het antwoord al wist, maar waarvan ik de antwoorden ontkende. Ik was 9, de jongste, maar ook de meest gevoelige op het gebied van inleving en het voelen van spanning. We waren thuis, ik gaf de hond een aai over de bol, keek haar in haar lieve bruine vertrouwde ogen, en ging zitten op de bank. Wachtend op dat wat ik zou zo horen, ook al wist ik al wat het was, ik deed m’n ogen dicht en ontkende. Deed een denkbeeldig masker op. Ik wilde het niet horen, ik wilde het niet weten, ik deed m’n masker voor, dit zou mij niet raken.

Twee blauwe banken tegenover elkaar, zoals ze er al jaren stonden, precies hetzelfde. Een bijhorend kussen in alle hoeken, de afstandsbediening op de rechterleuning van de bank die uitkeek op de televisie. Vertrouwd maar benauwd, altijd hetzelfde. Ik hield van vernieuwing en experimenteren, maar die ruimte was er niet. Dit was de inrichting van het huis, en zo bleef de inrichting van het huis.

Ik zat met haar op de bank, broer zat met hem op de bank ertegenover. De bank die uitkeek op de televisie. Zij begon te huilen, hij zei niks. Ik werd boos, ‘zeg het dan’ dacht ik. Terwijl ik het dacht bedacht ik me dat ik m’n masker op had gezet, het zou mij niet raken. Tegelijkertijd wist ik dat, dat niet kon. Ik wist dat dit een lange weg zou worden, eentje die misschien wel oneindig lang wordt. Die zelfs als ik volwassen ben, misschien nog steeds niet is opgehouden.

Lange tijd was het akelig stil. Ik hoorde hier en daar gesnotter, en keek mijn broer aan. Het voelde alsof we van het ene op het andere moment uit elkaar werden gerukt. Alsof we hier uit elkaar gingen, alsof we dit van ‘het lot’, niet samen mochten beleven.

“We gaan uit elkaar..” Daar was ‘ie.. De cruciale zin. De zin die maar bestond uit 4 woorden, maar 4 woorden die in combinatie met elkaar, voor een kind niet te begrijpen zijn. De 4 woorden die samen een zin vormen, en waar normaal achter elke zin een punt komt, weet je dat achter deze 4 woorden, die samen een zin vormen, nooit een punt zal komen.

De weg volgde en we zetten onze volgende stappen. Hij bleef wonen in ons huis, het grote huis waar we zo’n tien jaar met z’n zevenen hebben gewoond en waar mijn jeugd plaats vond. Zij, ik, mijn drie oudere broers, mijn oudere zus, en de hond, vertrokken. Zij, vijf kinderen, en een hond, zonder huis. Uiteindelijk terechtgekomen op een, ik kan het niet mooier maken dan het was, camping. Een zomers bungalowhuisje waar je normaal gesproken met pak ‘n beet 3 á 4 personen zo’n één tot twee week verblijft, werd ons nieuwe huis. Het was midden in een strenge winter, een periode die een halfjaar heeft geduurd. Ik was jong, en om eerlijk te zijn, was ik me hier op de camping, in ons nieuwe huis, me van geen kwaad bewust. Ik wist wat er gaande was, en er ging veel verdriet en boosheid in me om, maar ik wist dat het goed was. Het was beter zo, het was niet meer uit te houden. Ondanks de kou, het verdriet, de boosheid, het bang zijn voor wat komen ging, kwam ik tot rust. De spanning tussen hem en haar, we zaten er niet meer in. Niet fysiek. Toen we de camping op reden was mijn eerste reactie: “Wat leuk!! Gaan we hier wonen? Nu is mijn tuin gewoon een speeltuin, kan ik elke dag op de kabelbaan, nu vind ik het wel leuk om vriendinnetjes uit te nodigen!” Hoe pijnlijk dat ook was, voor iedereen was het prettig dat ik er blijkbaar niet helemaal bij stil stond, en het positief inzag.

Na bijna een halfjaar op de camping, kregen we een huis toegewezen. Het moment was daar, ik moest afscheid nemen van school. Weg van mijn vriendinnetjes, m’n lievelings meesters en juffen. De fijne en vertrouwde plek moest ik dag zeggen. Toen overviel me weer het verdriet en boosheid, die me al even had verlaten. Ik koos er toch niet voor dat hij en zij niet meer samen konden zijn? Ik heb toch niks verkeerd gedaan? Waarom word ik nu dan gestraft?

—–

Dit was mijn verhaal vanaf de dag dat ik hoorde dat mijn ouders gingen scheiden, en de maanden die daarop volgden. Inmiddels ben ik 18, en waar ik destijds bang voor was, is waar. Zelfs nu ik (volgens de wet) volwassen ben, is er achter de zin van 4 woorden, nog steeds geen punt gekomen. De laatste drie zinnen van bovenstaande tekst, zullen voor veel kinderen van gescheiden ouders herkenbaar zijn. Dat kinderen zich schuldig voelen als ouders besluiten uit elkaar te gaan, is vreselijk. Voor ouders is het natuurlijk verschrikkelijk, de hele beslissing en je kinderen zien leiden, maar ik bekeek het uit mijn ogen als kind, dus kan ik de situatie alleen nagaan uit de ogen van een kind. Een kind verliest ontzettend veel in de tijd vanaf een scheiding. In mijn geval ben ik de band met m’n vader verloren. Al is de band nooit heel sterk geweest, een scheiding helpt daar natuurlijk niet aan mee. Ik heb een tijd niet meer geloofd in de liefde, schaamde me voor situaties die bij ons plaats vonden, en ben het vertrouwen in een groot deel van de mensheid verloren. Aan alle ouders, wees alsjeblieft SAMEN ouders. Voor een kind is niks zo verwarrend als van de een dit horen en van de ander dat. Ik heb van de helft van mijn jeugd geen idee hoe het is gegaan omdat ik allemaal verschillende dingen hoor. Ik weet niet meer wat waar is en wat niet.

Scheidingen komen veel voor, voor mijn gevoel is het de laatste jaren een beetje een hype geworden. Lieve kinderen zoals ik, al heb je geen idee, als je naar jezelf luistert, doe je het goed. Al ben je het vertrouwen in alles en iedereen verloren, vertrouw altijd op jezelf. Blijf dicht bij jezelf, praat, en voel je ten alle tijd, nóóit schuldig. Het is nooit jouw schuld.